Alec van der Horst over ‘Stad van ideeën’

In Stad van ideeën vertelt Alec van der Horst het verhaal van Parijs, de meest filosofische stad van allemaal. Hij begint in de Romeinse tijd en eindigt bij de aanslagen van 2015. Maar meer dan een geschiedenisboek is het een biografie van de stad en haar ideeën. Elk tijdperk had zijn eigen opvattingen over het universum en de plaats van de mens daarin. In een verrassende rondleiding schildert Van der Horst dit proces van wederzijdse beïnvloeding, tussen de stad en de nieuwe ideeën. Zijn biografie, vol interessante en vermakelijke anekdotes, geeft daarom en passant ook een overzicht van de invloedrijkste denkbeelden van de afgelopen drieduizend jaar.

Door: Sanne Peters

“Als puber was ik erg geïnteresseerd in Sartre, Beauvoir en het existentialisme. Op mijn achttiende ging ik voor het eerst naar Parijs en bezocht ik alle cafés en plekken waar zij ooit zaten. Daar is mijn liefde voor Parijs begonnen. Met een achtergrond in de filosofie werk ik nu als gids in Parijs. Wat ik mooi vind aan filosofie zijn de verhalen over de wereld. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in hoe de wereld in elkaar zit.”

Waar kwam het idee voor dit boek vandaan?

“In het verleden heb ik een paar artikelen geschreven voor Filosofie Magazine, onder andere over Sartre en het existentialisme. Een reisbureau dat filosofische reizen organiseert, benaderde me met de vraag om een reis te organiseren in Parijs. Het werd een vierdaagse reis waarbij ik ’s ochtends les gaf en ’s middags rondleidingen deed. Het doel van die reis was om te laten zien hoe de filosofie van het existentialisme met de stad Parijs verweven is. Sartre schrijft in zijn boeken uitgebreid over zijn dagelijkse leven, over de cafés en hotelkamers die hij frequenteerde. In de middag wandelden we door de wijken waar Sartre en Beauvoir leefden, schreven, verliefd werden en nadachten.

Hierna wilde ik eenzelfde reis organiseren over de Verlichting. Ook die hing op een innige wijze samen met de stad zelf. Alleen kwam toen de eerste lockdown. Mijn werk als gids kwam stil te liggen. De hele wereld kwam stil te liggen. Toen kwam ik op het idee om een boek te schrijven over de parallelle geschiedenis van de filosofie en van Parijs, de meest filosofische stad ter wereld.”

Je schrijft dat je met dit boek een overzicht wilde geven over de ideeëngeschiedenis van de stad.

“Mensen maken steeds meer gebruik van internet als ze iets willen weten, het is de belangrijkste informatiebron geworden. Internet is een soort schatkamer aan feiten. Dat is een enorme verrijking, maar het zorgt er ook voor dat al die informatie één grote collectie los zand is; het geeft geen overzicht. En dat was juist een doelstelling voor mijn boek: overzicht geven. Ik denk namelijk dat het interessant is om zaken met elkaar te verbinden en een groter verhaal te vertellen, waardoor alle informatie een betekenisvol geheel gaat vormen.”

‘Het internet is een schatkamer aan feiten, maar het geeft geen overzicht’

Per hoofdstuk belicht je een andere tijdsperiode van de stad. Welke periode spreekt jou het meeste aan?

“De 19e eeuw vind ik bijzonder fascinerend. Dat is het enige hoofdstuk waarbij ik enige frustratie voelde, want ik wilde er tien keer zo veel over schrijven. Het is misschien wel de meest interessante periode omdat in die eeuw voor het eerst, op een hele urgente manier, problemen onder woorden werden gebracht waar wij vandaag de dag nog mee worstelen. Politieke ideeën over rechtvaardigheid en gelijkheid bijvoorbeeld. Ook de moderne roman- en schilderkunst ontstonden in deze periode. Het was ook een hele gepijnigde, zoekende periode. Op die manier lijkt de 19e eeuw heel erg op onze eigen tijd.”

Wat hoop je dat lezers meenemen uit het boek?

“Ik hoop natuurlijk dat ze zin krijgen om naar Parijs te komen en dat ze meer willen weten en lezen over de stad. Maar bovenal hoop ik dat het boek prikkelend is. Dat het tot denken aanzet, ook tegen de schrijver in, niet iedereen hoeft het overal mee eens te zijn. Het ergste zou zijn dat ze het boek naast zich neerleggen en dat het als lauw water van hun afglijdt waarna ze het direct weer vergeten.”

Benieuwd geworden naar Stad van ideeën naar aanleiding van het interview? Bestel het boek hier of het e-book hier.

Wil je vaker op de hoogte worden gehouden van interessante boeken, acties en interviews? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!