Sanne Peters interviewde Claudia Crobatia over haar nieuw boek: Als de dood. Crobatia analyseert in haar boek waarom de dood zo’n taboe is in onze cultuur en hoe andere culturen hier op een gezondere manier mee omgaan.
We denken er het liefst nooit aan: het feit dat we ooit zullen sterven. De algehele houding van onze moderne samenleving is er een waarin de dood zo veel mogelijk wordt genegeerd. Maar vroeg of laat zullen we eraan moeten geloven. Bovendien brengt het reflecteren op de eigen sterfelijkheid veel voordelen met zich mee. De dood brengt je tot inzichten die te leren zijn uit de grote levenslessen. Je hoeft niet te wachten tot je op je sterfbed ligt om deze te leren – je kunt hier nu al mee aan de slag, ongeacht hoe oud je bent of hoe lang je nog zult leven.
“Het boek is eigenlijk een voortzetting van het werk dat ik de afgelopen zes jaar heb gedaan rondom het thema death awareness: de bewustwording van de dood. Veel mensen vinden het moeilijk om die confrontatie aan te gaan. Ikzelf vind het juist enorm fascinerend, maar weet ook dat het voor velen erg moeilijk en pijnlijk is. Daarom wil ik in het boek laten zien wat de voordelen zijn als we wel die confrontatie aangaan en wat de mooie levenslessen zijn die je eruit kan halen.”
“Ik denk dat je beter met de dood om kan gaan wanneer je er mee in aanraking komt als je al eens eerder bij de dood stil hebt gestaan en erover na hebt gedacht. Ook kun je wellicht een ander beter ondersteunen in dat proces. Daarnaast denk ik dat je tot hele mooie inzichten kunt komen als je gaat reflecteren op wat onsterfelijkheid voor jou inhoudt. Waar geloof je bijvoorbeeld in als het gaat om wat er gebeurt na de dood. Geloof je in de voortzetting van je bewustzijn, een hiernamaals of helemaal niets? Het feit dat je je dan bewust bent van je sterfelijkheid, zorgt er ook voor dat je bewuster in het leven staat. Dat je in de tijd die je nog hebt ongeacht hoe oud je bent, bewustere keuzes kunt maken voor jezelf in het leven, in plaats van dat je taken eindeloos voor je uit blijft schuiven.”
‘Het feit dat je je bewust bent van je sterfelijkheid, zorgt er voor dat je bewuster in het leven staat’
“Klopt, dat heeft ook verschillende oorzaken. Wat erg meespeelt is dat we in een overwegend seculiere samenleving leven. Religie speelt een steeds minder grote rol. Vanuit religie komen veel van onze rituelen en omgangsvormen met de dood en ook de bewustwording van de dood komt daaruit voort. Het feit dat dit stukje ontbreekt in onze samenleving zorgt er voor dat we er minder mee bezig zijn. Daarnaast heeft de medische wetenschap zich zo ontwikkeld dat de zorg voor onze naaste veel uit handen wordt genomen. Vroeger zorgden familieleden mee voor iemand die ziek was of in zijn laatste levensfase zat. Nu dat uit handen wordt gegeven weten we soms niet meer wat we zelf nog kunnen betekenen voor iemand in deze fase van het leven.”
“Ja, dat denk ik wel. Wat je ziet in culturen in bijvoorbeeld Azië of Mexico, is dat daar veel rituelen zijn die de dood veel meer betrekken bij het leven. Vanuit uitvaartopties tot herdenkingsdagen, waarbij ook het symbool van een schedel of een skelet wordt gezien als iets heiligs. Terwijl dit in Nederland meteen wordt geassocieerd met iets uit een horrorfilm of Halloween, iets dat eng is, in plaats van iets dat zo intens menselijk en natuurlijk en normaal is.
Door de medische zorg en de manier waarop een uitvaart wordt verzorgd hebben wij zelf bijna geen eigen omgangsvormen met de dood meer, waardoor alles door die afstand heel onnatuurlijk en eng begint te voelen.
Dat wij het beeld van een schedel of skelet als iets duisters zien, schetst goed het contrast over hoe de dood een taboe is geworden in onze moderne samenleving, wat ik weer probeer te doorbreken in mijn werk.”
________________________________________________________________________________________________
Wil je vaker op de hoogte worden gehouden van interessante boeken, acties en interviews? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
VBK Media | Uitgeverij Ten Have
Herculesplein 96
3584 AA Utrecht
promotie@uitgeverijtenhave.nl
Onze eigen webshop:
Onze partners:
