De onhoudbaarheid van rassentheorieën

De rassenleer is terug van nooit helemaal weggeweest, ziet de Britse journalist Angela Saini tot haar ontsteltenis. In niet mis te verstane taal wijst ze op de valkuilen in het wetenschappelijk denken over ras.
Door Job de Vrieze van de Volkskrant

Waar haar vorige boek Ondergeschikt nog optimistisch eindigde – ze nam een kentering in het denken waar – is de pointe van haar nieuwe boek Superieur een stuk deprimerender. De rassenleer, zo constateert Saini tot haar ontsteltenis, is terug van nooit helemaal weggeweest. En dat terwijl het begrip ras van het begin af gammel, ongrijpbaar en vooral problematisch is geweest. Ras, schrijft ze, ‘komt neer op het geloof dat we van geboorte anders zijn. (…) Het is het idee dat groepen mensen bepaalde aangeboren kwaliteiten hebben die niet alleen zichtbaar zijn aan de oppervlakte van hun huid, maar intrinsiek zijn aan hun fysieke en geestelijke vermogens.’ Dat is precies waar het volgens Saini wringt. Ras voelt vandaag de dag zó echt dat we vergeten dat de gebruikte raciale classificaties altijd vrij willekeurig zijn geweest en in de moderne maatschappij alleen maar willekeuriger zijn geworden.

Waar komt de behoefte om verschillen te blijven zoeken vandaan? Saini’s antwoord is helder: om machtsstructuren in stand te houden en te legitimeren. Ze komt tot die conclusie na gesprekken met tientallen wetenschappers en gespit door vele artikelen en archieven. Haar boek blijkt niet zozeer een zoektocht naar de ultieme waarheid over verschillen tussen groepen mensen, als wel naar de motieven van wetenschappers die er onderzoek naar deden en doen en de effecten van hun theorieën op de maatschappij.

Lees verder in de Volkskrant, NRC of bekijk meer informatie over het boek.

‘Ik ben enthousiast over Superieur, omdat Saini de hedendaagse opleving van “wetenschappelijk” racisme met vaste hand in historisch perspectief plaatst en overtuigend laat zien dat heel wat hedendaags racisme niet slechts een zaak is van brullende hooligans.” – Bas Heijne, NRC

Superieur
Bestaat er een verband tussen ras en IQ? Welk ras is het beste? Deze vragen zijn allerminst gedateerd. De rassentheorie beleeft een zorgwekkende comeback, in wetenschap en in politiek. Angela Saini onderzoekt in Superieur pseudowetenschappelijke beweringen en theorieën over ras, en toont aan waarom ze onhoudbaar zijn.

Superieur is een broodnodig onderzoek naar de verraderlijke geschiedenis en consequenties van de rassentheorie. Dit boek geeft onweerlegbare argumenten om die theorie en racisme te bestrijden