Nieuw: De zoektocht naar karakter

Lees alvast een fragment

Kunnen we een beter mens worden? Kunnen we anderen helpen om dat ook te doen? En kunnen we ervoor zorgen dat de leiders van onze samenleving – politici, generaals, zakenmensen – zich bekommeren om het algemeen welzijn, zodat de mensheid niet alleen economisch en materieel, maar ook geestelijk kan bloeien? Deze vragen worden al meer dan tweeduizend jaar gesteld, en het is noodzakelijk een antwoord op ze te vinden als we een beter leven willen leiden en een rechtvaardiger samenleving tot stand willen brengen. Binnen de westerse traditie, die in dit boek centraal staat, is de kwestie hoe je een beter mens wordt meestal opgevat in termen van ‘deugd’. Voordat we gefundeerd antwoord kunnen geven op de vraag of en hoe de deugd kan worden onderwezen, moeten we dus eerst bespreken wat deugd precies is en waarom we ons daarmee zouden moeten bezighouden. Tegenwoordig heeft dit woord een nogal ouderwetse bijklank gekregen, omdat we hierbij al snel denken aan christelijke opvattingen over deugden als zuiverheid en kuisheid. Daardoor is de term in onbruik geraakt. Google Ngram Viewer laat zien dat het gebruik van de term vanaf 1800 gestaag daalt tot een stabiel laag niveau gedurende pakweg de laatste halve eeuw.

Dat is jammer, en het is een trend die we zouden moeten ombuigen, niet omdat we aan het ouderwetse deugdbegrip zouden moeten vasthouden, maar omdat een zelfs nog oudere, klassieke opvatting ervan ons een nog steeds geldige en actuele leidraad biedt voor hoe we moeten leven. De Grieken en Romeinen uit de Oudheid concentreerden zich op de vier zogeheten kardinale deugden, op te vatten als karaktertrekken of gedragsneigingen, die we moeten aankweken en gebruiken als een moreel kompas dat ons leven stuurt.