Vandaag verschijnt bij Uitgeverij Ten Have het nieuwe boek van Akemi Tanaka: Chōwa.
Akemi Tanaka beschrijft in Chōwa wat we van Japan kunnen leren om meer in harmonie te leven. Chōwa is het Japanse begrip voor ‘de zoektocht naar balans’. Al eeuwenlang helpt chōwa Japanners vorm te geven aan een leven dat vol is van spanning en verandering. Chōwa maakt problemen leefbaar en vormt de basis van ikigai en wabi sabi. Via autobiografische verhalen en voorbeelden uit de Japanse samenleving biedt Akemi Tanaka de lezer een unieke en doorleefde inkijk in de Japanse manier van leven. Chōwa is een manier van leven in balans met jezelf, anderen en de wereld om je heen.
Akemi Tanaka, telg uit een beroemd samoerai-geslacht, is een gevierd expert in de Japanse cultuur. In haar werk tracht zij traditionele Japanse waarden te verbinden met het moderne leven.
Als je door het huis van de Tanaka’s loopt, zul je merken dat de houten gangen brandschoon zijn en zo glimmen dat je jezelf in het donkere hout kunt zien. Een aantal methoden die de Japanse opruimgoeroe Marie Kondo haar lezers wereldwijd heeft geleerd – kleding opvouwen, je huis opruimen, dingen die je niet nodig hebt wegdoen of weggeven – zijn al generaties lang van ouder op kind doorgegeven. Onze onuitgesproken connectie met de natuurlijke stroom van de dingen is een van de redenen waarom opruimen op de Japanse manier zo populair is geworden: er bestaat een intieme relatie tussen het opruimen van ons huis en het vinden van onze balans. Je huis schoonhouden is een manier om af te stemmen op het ritme van de natuur. Bij de traditionele Japanse religie, Shinto (de manier van de goden of de geesten), hoort ook het geloof dat er overal in de natuur kami (geesten) zijn – in de regen, bergen, bomen, rivieren… Dat geldt zelfs voor de door de mensen gemaakte objecten in ons huis. Als we ons bewust zijn van de geesten in de voorwerpen die we schoonmaken, als we bedenken dat die voorwerpen hun eigen bestaan hebben, gaan we erop letten welke speciale aandacht ze van ons nodig hebben. Zelfs levenloze voorwerpen, van waaiers tot schoenen, kunnen kami hebben – per slot van rekening is alles op het een of andere moment uit de natuur voortgekomen. Zelfs voorwerpen van plastic of staal zijn door mensenhanden gemaakt. Van het shintoïsme kunnen we leren dat alle dingen, of ze nu door de mens zijn gemaakt of uit de natuur komen, hun eigen waarde hebben. Als ik mijn kiru-dansu, de houten ladekast waar ik mijn kimono in bewaar, schoonmaak, zeg ik vaak: ‘Dank je dat je met me mee bent gekomen uit Japan, dank je dat je me zo’n goede dienst bewijst.’
* Heb je iets wat je regelmatig gebruikt – een stoel, bureau of zelfs een horloge – waaraan je je dankbaarheid wilt tonen met een onuitgesproken, of misschien toch uitgesproken, dankwoord voor de jaren waarin dit voorwerp je heeft gediend? Zou je beter voor die objecten gaan zorgen (bijvoorbeeld eindelijk je favoriete leunstoel opnieuw laten bekleden) als je je dankbaarheid uit?
* Op welke manier kun je beter zorgen voor de natuurlijke materialen in je huis? Weet je van welke houtsoort je tafel is gemaakt? Of waar je lakens en kussenslopen van zijn gemaakt? Als we wat meer aandacht besteden aan de materialen om ons heen, kunnen we er niet alleen beter voor zorgen maar worden we ook dankbaarder ten opzichte van de objecten die ons zulke uitstekende diensten bewijzen.
Het beste doen voor de materialen in ons huis betekent ook dat we ze zo lang mogelijk gebruiken en ze op zo’n manier dienen dat ze hun leven gezond en gelukkig kunnen leven. Ik voel me in de kersttijd in Groot-Brittannië altijd een beetje droevig als ik zie dat al dat papier van cadeautjes wordt gescheurd en opzij wordt gegooid of in vuilnisemmers wordt gepropt. Vooral omdat het maar eenmalig wordt gebruikt, denk ik altijd bij mezelf: ‘mottainai’ – wat een verspilling. In Japan worden cadeautjes traditiegetrouw in een zijden doek, genaamd furoshiki, ingepakt. Deze doeken worden van oudsher dagelijks op veel manieren gebruikt. Ze worden gebruikt om kleding in te pakken, die dan netjes opgevouwen in een kast kan worden bewaard. Ze worden gebruikt om dingen in mee te nemen (vroeger waren ze net zo gewoon als een tas nu is in het Westen) of om groenten, zakken rijst, lunchtrommels of zelfs kleine kinderen in te vervoeren. Wat betreft het inpakken van een cadeautje in een furoshiki: als de ontvanger het cadeau had uitgepakt – en dat gebeurde meestal niet in aanwezigheid van de gever, maar als de ontvanger alleen thuis was – zorgde de ontvanger ervoor dat de furoshiki bij de gever terugkwam, zodat die hem nog een keer zou kunnen gebruiken. Deze manier om een cadeau in te pakken is niet alleen stijlvol, maar ook nog eens milieuvriendelijk. Zelfs al investeer je niet in een furoshiki, toch zou je de geest van het hergebruik zoals die ons op deze manier wordt geleerd, in de praktijk kunnen brengen door het papier waar je cadeaus in zijn gewikkeld, wat beter te behandelen – zodat je het nog een keer kunt gebruiken. En als je cadeautjes inpakt, kun je het plakband achterwege laten en een touwtje of lintje gebruiken, zodat anderen het papier ook nog een keer kunnen gebruiken.
Er bestaat een overtuiging in Japan die geïnspireerd is op het shintoïsme en een belangrijke chōwa-les in balans lijkt te bevatten: dat voor je huis zorgen altijd een vorm van balans is – je zou het zelfs een soort overeenkomst kunnen noemen: hoe beter we voor ons huis zorgen, des te beter zal het voor ons zorgen. Ik weet nog dat mijn grootmoeder me vertelde dat er zelfs een kami in het toilet was. ‘Als je het toilet schoonmaakt,’ zei ze, ‘geeft de geest van het toilet je een goede gezondheid en zelfs misschien geluk.’ Bovendien vertelde ze me ook nog dat ik, als ik het toilet heel goed schoonmaakte, later heel mooi zou worden. De les die zij me leerde, was: als de geest van het toilet gelukkig is, word jij dat ook. Als we ons huis schoonmaken, voelen we ons dichter bij onze geliefden. De mensen die ons leren schoon te maken zijn vaak degenen die ons alles leren wat we over het leven weten – onze moeder, vader, grootouders en oudere broers en zussen. Door de handelingen die ik doe om mijn huis op orde te houden, voel ik me dichter bij de mensen van wie ik houd – zowel de levenden als de doden.
Veel Japanners geloven dat je zelf gelukkiger bent als de geest van het huis gelukkig is. Dat zei mijn moeder in elk geval als ik mijn klusjes niet had gedaan. Het verschil tussen mijn moeder en mij is dat ik er veel meer de nadruk op leg dat mijn gezin meehelpt schoonmaken. Ik vind schoonmaken inspirerend en kalmerend, maar dat wil nog niet zeggen dat ik al het werk zelf doe. Schoonmaken kan ook een manier zijn om een groter gevoel van balans in je gezin te brengen en om te zorgen dat we allemaal wat doen voor ons huis. Tegenwoordig zijn dat vooral mijn partner en ik, en hij doet echt zijn deel!
Chōwa is het Japanse begrip voor ‘de zoektocht naar balans’. Al eeuwenlang helpt chōwa Japanners vorm te geven aan een leven dat vol is van spanning en verandering. Chōwa maakt problemen leefbaar en vormt de basis van ikigai en wabi sabi. Via autobiografische verhalen en voorbeelden uit de Japanse samenleving biedt Akemi Tanaka de lezer een unieke en doorleefde inkijk in de Japanse manier van leven. Chōwa is een manier van leven in balans met jezelf, anderen en de wereld om je heen.
€20,99
VBK Media | Uitgeverij Ten Have
Herculesplein 96
3584 AA Utrecht
promotie@uitgeverijtenhave.nl
Onze eigen webshop:
Onze partners:
