Vanaf vandaag is De stoïcijnse gids voor geluk van Massimo Pigliucci verkrijgbaar bij Uitgeverij Ten Have. Lees hier alvast een eerste fragment!
Het stoïcijns gedachtegoed maakt je een beter mens, geeft betekenis aan je leven en schenkt je rust en veerkracht. Jammer genoeg zijn de teksten van deze filosofen niet makkelijk te lezen. Massimo Pigliucci herschrijft een van de belangrijkste teksten van de stoïcijnen, het Zakboekje van Epictetus. Het zakboekje is te beschouwen als de kortste en meest krachtige samenvatting van de stoa: het is een kernachtige how to-gids voor hoe je gelukkig kunt worden in het leven. In deze nieuwe versie blijft de boodschap hetzelfde, maar komen de voorbeelden uit de wereld van vandaag. De antieke filosoof Epictetus krijgt zo een nieuw leven.
De Italiaanse filosoof en bioloog Massimo Pigliucci (1964) is hoogleraar aan het City College van New York. Hij organiseerde een stoïcijns kamp in NY en houdt een blog bij op www.howtobeastoic.com.
In de herfst van 2014 nam mijn leven plotseling een wending ten goede. Toen begon in elk geval een belangrijke, krachtige en positieve verandering die nog steeds voortduurt. De aanleiding was mijn eerste kennismaking met een filosoof van wie ik nog nooit had gehoord, ondanks het feit dat hij zo’n achttien eeuwen lang grote bekendheid genoot: Epictetus. Ik las van hem de woorden:
Eens moet ik sterven: moet het nu meteen, dan sterf ik nu. Als het straks pas moet, dan eet ik eerst iets, omdat het nu etenstijd is, en dan sterf ik daarna wel.
Ik stond versteld. Wie was in hemelsnaam deze eerste-eeuwse figuur die in twee zinnen blijk gaf van zowel een verrukkelijk gevoel voor humor als een nuchtere houding tegenover leven en dood? We weten niet echt veel over hem. Niet eens zijn echte naam. ‘Epíktetos’ (ἐπίκτητος) betekent in het Grieks simpelweg ‘verworven’, wat ernaar verwijst dat hij een slaaf was, omstreeks het jaar 55 geboren in Hiërapolis (het hedendaagse Pamukkale, in West-Turkije). Hij werd gekocht door Epafroditus, een rijke vrijgemaakte slaaf en secretaris van keizer Nero.
Enige tijd na zijn verhuizing naar Rome ging Epictetus stoïcijnse filosofie studeren bij de vermaardste leraar van zijn tijd, Musonius Rufus. Dat kan hem hebben geholpen bij een beslissende episode in zijn leven, toen hij mank werd. Origenes vertelt ons hoe Epictetus daarmee omging:
Neem bijvoorbeeld Epictetus, die, toen zijn meester zijn been verdraaide, glimlachend en onbewogen antwoordde: ‘Zo breek je mijn been nog,’ en toen dat inderdaad brak eraan toevoegde: ‘Ik zei je toch dat het zou breken?’