Vandaag verschijnt bij Uitgeverij Ten Have het nieuwe boek van Massimo Pigliucci & Gregory Lopez: Handboek voor de moderne stoïcijn.
In het Handboek voor de moderne stoïcijn maken Massimo Pigliucci en Gregory Lopez eeuwenoude filosofie praktisch toepasbaar. In ons hectische bestaan wordt stress meestal veroorzaakt door situaties die grotendeels buiten onze invloed liggen. Maar onze reactie op deze problemen kunnen we wel zelf controleren – dit is het uitgangspunt van de oude stoïcijnen. Deze eeuwenoude filosofie helpt ons uitdagingen aan te gaan en te excelleren onder druk. Dit Handboek voor de moderne stoïcijn is opgezet als werkboek om je leven werkelijk te veranderen. Een praktischer boek over omgaan met tegenslag en stress verscheen er nog niet.
De Italiaanse filosoof en bioloog Massimo Pigliucci (1964) is hoogleraar aan het City College van New York. Hij organiseerde een stoïcijns kamp in NY en houdt een blog bij op www.howtobeastoic.com.
Hoewel we de filosofie van het stoïcisme week na week verder zullen uitdiepen met de tweeënvijftig oefeningen van dit boek, geven we hier ter oriëntatie alvast een kort overzicht. De basisstellingen van het stoïcisme zijn te groeperen in drie hoofdonderwerpen: leven volgens de natuur, praktische beoefening op drie aandachtsgebieden, en de tweedeling van wat wel en niet in onze macht ligt.
Wat is de beste manier om ons leven te leiden, zodanig dat het de moeite waard is en het zinvol voor ons is? Volgens de stoïcijnen is dat leven volgens de natuur, in het bijzonder de menselijke natuur. Maar hoe stellen we vast wat dit in de praktijk betekent? Door drie onderling verbonden vakken te bestuderen: ‘fysica’, ‘logica’ en ‘ethica’. Alle drie deze termen hadden in de Oudheid een veel bredere betekenis dan tegenwoordig (vandaar de aanhalingstekens). Met fysica verwezen de stoïcijnen naar het studieterrein van alle natuurwetenschappen, alsook de metafysica – het onderzoek naar de onderliggende samenhang van de wereld. Logica bestreek hetzelfde als nu, dus de studie van het formele redeneren, alsook psychologie en zelfs retorica in bredere zin – alles wat je nodig hebt om correct te denken en te communiceren. Ethiek beperkte zich niet tot het begrijpen van goed en kwaad, zoals nu hoofdzakelijk het geval is, maar werd veel breder opgevat als de studie naar hoe je een zinvol leven kon leiden. Om te beslissen wat de beste levenswijze is (ethiek) moet iemand begrijpen hoe de wereld in elkaar zit (fysica) en daarover op de juiste manier redeneren (logica). Daarmee zijn we aanbeland bij de opvatting dat je volgens de natuur moet leven. De kern van de menselijke natuur is volgens de stoïcijnen tweeledig: we zijn sociale dieren (en daarom wezenlijk afhankelijk van andere mensen) en we zijn met rede begiftigde probleemoplossers. Leven volgens de natuur houdt dus in dat je gebruikmaakt van je verstand om het sociale leven te verbeteren. Of zoals Seneca het verwoordt: ‘Met behulp van de rede moet je je problemen aanpakken.’ Door dit aspect onderscheidt het stoïcisme zich ietwat van andere vormen van zelfhulp, die vooral willen bewerkstelligen dat je je beter vóélt. Het stoïcisme is ook daarop gericht maar gaat een stap verder door de beoefenaar, en de wereld om hem heen, te helpen beter te zíjn.
Hoe doen we dat dan, leven volgens de natuur? De stoïcijnen, en met name Epictetus, maken daartoe een praktische vertaalslag naar drie aandachtsgebieden: het streven, het handelen en het instemmen. Dit boek is gestructureerd rond deze drie aandachtsgebieden, met wekelijkse oefeningen die je helpen je op elk van de gebieden te bekwamen. Bij het aandachtsgebied van het streven leren we wat het beste is om te willen (of vermijden): wat zouden onze doelen moeten zijn? Waarop richten we onze energie, tijd en middelen die ons ter beschikking staan? Bij het handelen staat centraal hoe we ons op sociaal gebied het best kunnen gedragen: wat is de juiste omgang met anderen? En bij het instemmen oefenen we ons in het vormen van juiste oordelen over de hindernissen die het leven op ons pad legt: moeten we kwaad worden op deze persoon? Moeten we toegeven aan dat genot? Stoïcisme is ruwweg één deel theorie op negen delen praktijk. De stoïcijnen lieten er geen misverstand over bestaan dat inzicht krijgen in de filosofie (niet al te moeilijk) zónder deze toe te passen een verspilling van tijd en energie was. Epictetus zei: ‘Als je je lessen niet hebt geleerd om ze in praktijk te brengen, waar heb je ze dan wel voor geleerd?’
Massimo Pigliucci en Gregory Lopez maken eeuwenoude filosofie praktisch toepasbaar. In ons hectische bestaan wordt stress meestal veroorzaakt door situaties die grotendeels buiten onze invloed liggen. Maar onze reactie op deze problemen kunnen we wel zelf controleren – dit is het uitgangspunt van de oude stoïcijnen. Deze eeuwenoude filosofie helpt ons uitdagingen aan te gaan en te excelleren onder druk. Dit Handboek voor de moderne stoïcijn is opgezet als werkboek om je leven werkelijk te veranderen. Een praktischer boek over omgaan met tegenslag en stress verscheen er nog niet.
€24,99
VBK Media | Uitgeverij Ten Have
Herculesplein 96
3584 AA Utrecht
promotie@uitgeverijtenhave.nl
Onze eigen webshop:
Onze partners:
